Een testament bij leven nietig laten verklaren

28 juni '21
Recentelijk heeft de rechtbank Rotterdam een testament bij leven van de (toekomstige) erflater nietig verklaard. Dat gebeurt niet vaak. Als een testament al nietig wordt verklaard, hetgeen niet vaak gebeurt, dan is de erflater normaal gesproken al overleden.
In deze zaak speelde het volgende.
Het vermogen van X was in juni 2020 onder bewind gesteld van een stichting. Op 1 mei daaraan voorafgaand had een specialist ouderengeneeskunde reeds geconstateerd dat X haar vermogensrechtelijke belangen onvoldoende kon behartigen en dat de geestelijke beperkingen naar verwachting zouden toenemen en duurzaam zouden zijn.
X had vervolgens op 17 mei 2020 in een testament Z tot enig erfgenaam en executeur benoemd. Z had als ondernemer X ondersteund bij computergerelateerde problemen en tussen hen was een vriendschappelijke relatie ontstaan.

De bewindvoerder had kennis genomen van dit testament en heeft vervolgens een verklaring voor recht gevorderd dat het testament nietig is, omdat X wilsonbekwaam was toen zij testeerde (art. 3:34 lid 2 BW jo. art. 8 EVRM jo. art. 1 EP EVRM). Omdat X het testament vanwege wilsonbekwaamheid niet meer kon herroepen, had X belang bij de vordering en was de bewindvoerder exclusief ontvankelijk (art. 1:441 BW) in de vordering.

Volgens de rechtbank stond vast dat X als gevolg van de geestelijke stoornis bij het testeren zijn belangen niet meer kon overzien. Hij kon m.a.w. zijn wil niet meer bepalen (art. 3:34 lid 2 BW). De gevorderde verklaring voor recht kwam de rechtbank daarom niet onrechtmatig of ongegrond voor. De rechtbank heeft het testament daarom nietig en heeft bepaald dat de bewindvoerder gerechtigd is dit vonnis in te laten schrijven in het Centraal Testamentenregister.

Deze uitspraak biedt voor andere wellicht ook mogelijkheden.